Odwrócony kredyt hipoteczny do regulacji

Instytucjami uprawnionymi do zawierania umów będą instytucje określone w Prawie bankowym, a więc podlegające nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego lub organom nadzorczym w macierzystych państwach członkowskich Unii Europejskiej. Kredyt będzie zawierany w walucie polskiej.

Odwrócony kredyt hipoteczny

Umowa jest szczególnym rodzajem kredytu, którego podstawą zabezpieczenia jest hipoteka ustanowiona na nieruchomości lub określonym prawie do nieruchomości. Oznacza to, że bank lub inna określona instytucja kredytująca może zawrzeć umowę kredytu odwróconego z osobą fizyczną, która posiada prawo własności nieruchomości, prawo własności ułamkowej części nieruchomości, prawo użytkowania wieczystego gruntu oraz spółdzielcze prawo własności do lokalu.

Dla banku udzielającego kredytu zabezpieczeniem spłaty będzie hipoteka na nieruchomości lub określonym prawie do tej nieruchomości.

Bank, zawierając umowę odwróconego kredytu hipotecznego, zobowiąże się do wypłaty określonej w umowie kwoty przez czas określony lub jednorazowo. Kredytobiorca do chwili swojej śmierci pozostanie właścicielem (wieczystym użytkownikiem) nieruchomości lub posiadaczem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu i będzie zamieszkiwać w nim do dnia swojej śmierci.

Dokładne informacje. Dla obu stron

Przed zawarciem umowy bank/instytucja kredytująca dokona oceny stanu i historii zobowiązań kredytobiorcy, oceni także stan prawny nieruchomości. Podstawą do ustalenia kwoty odwróconego kredytu hipotecznego będzie rynkowa wartość nieruchomości. Przed zawarciem umowy rzeczoznawca majątkowy oceni nieruchomość. Ustawa nie będzie przesądzać o tym, która ze stron będzie płacić za wycenę.

Następnym krokiem jest dostarczenie kredytobiorcy na papierze (lub na innym trwałym nośniku bądź drogą elektroniczną) jednolitego arkusza informacyjnego zawierającego niezbędne dane dotyczące odwróconego kredytu hipotecznego. Biorąc pod uwagę wiek beneficjentów kredytu, przekazywane informacje powinny być wyczerpujące i istotne. Arkusz powinien zawierać m.in.: dane identyfikacyjne banku, opis kredytu, jego koszty oraz informacje o obowiązkach i prawach biorącego kredyt. Informacje przekazane przed podpisaniem umowy nie będą stanowiły wiążącej oferty dla zainteresowanego kredytem.

Tylko na piśmie

Umowa odwróconego kredytu hipotecznego musi być zawarta na piśmie. Powinny w niej znajdować się informacje dotyczące m.in.: rodzaju kredytu, jego całkowitej wysokości, wartości nieruchomości, wskazanie strony, która będzie płacić za wycenę nieruchomości, oprocentowania kredytu, terminów oraz wysokości ustalonych kwot do wypłaty (jednorazowo czy w ratach). Ponadto w umowie muszą zostać określone obowiązki kredytobiorcy związane z nieruchomością (ubezpieczenie lokalu, należyta dbałość o nieruchomość, terminowe uiszczanie podatków czy opłat za czynsz).

W umowie winny znajdować się także informacje dotyczące m.in.: prawa do przedterminowej spłaty kredytu i procedury tej spłaty, prawa do odstąpienia od umowy, sposobu i terminu wypowiedzenia umowy zarówno przez kredytobiorcę, jak i przez . W projektowanej ustawie znajdą się szczegółowe warunki dotyczące sytuacji odstąpienia od umowy zarówno przez kredytobiorcę, jak i instytucję kredytującą. Istotne jest również to, że kredytobiorcy będą mogli spłacić odwrócony kredyt hipoteczny przed terminem wskazanym w umowie (chodzi o spłatę wypłaconych kwot kredytu wraz z oprocentowaniem, prowizjami i innymi opłatami).

Bez podatku

Dla kredytobiorców zawarcie umowy o odwróconym kredycie hipotecznym będzie traktowane jak zaciągnięcie kredytu. Środki uzyskane z tego tytułu nie będą stanowić przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

W ustawie znajdą się również przepisy dotyczące konsekwencji, jakie będzie ponosił kredytobiorca w przypadku niewywiązania się z obowiązków dotyczących utrzymania nieruchomości. Wówczas bank może wyznaczyć termin (nie krótszy niż 30 dni) na usunięcie niedociągnięć. Długość terminu ten będzie uzależniona od rodzaju obowiązku, jaki nie został zrealizowany. W przypadku niedopełnienia obowiązków określonych w umowie, instytucja kredytująca może zaproponować swoje pełnomocnictwo obejmujące wykonanie zobowiązań dotyczących nieruchomości. Chodzi o zaległości w opłacaniu czynszu, podatku od nieruchomości. Pełnomocnictwo może zostać w każdej chwili odwołane. W umowie kredytu znajdą się informacje regulujące sposób rozliczania kosztów pełnomocnictwa.

Prawa spadkobierców

Roszczenie o zwrot odwróconego kredytu – wraz z odsetkami i innymi kosztami – będzie wymagalne po 12 miesiącach od dnia śmierci kredytobiorcy. Dzięki temu spadkobiercy będą mogli dopełnić formalności spadkowych oraz mieć możliwość spłacić kredyt i zachować prawo do lokalu. Kredyt można będzie spłacić wcześniej i nie ponosić kosztów naliczanych odsetek.

Spadkobiercy będą mieć prawo spłaty kredytu, w związku z tym bank będzie miał obowiązek powiadomić potencjalnych spadkobierców przez zamieszczenie - dwukrotne – ogłoszenia w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim i na swoich stronach internetowych o takiej możliwości. W ogłoszeniu mają się znaleźć dane kredytobiorcy wraz informacją o zawarciu przez niego umowy odwróconego kredytu hipotecznego i możliwością spłaty zaciągniętego zobowiązania.

Zakłada się przyjęcie przepisu mówiącego o tym, że kredytobiorca i ponoszą odpowiedzialność finansową ograniczoną wyłącznie do nieruchomości lub prawa do nieruchomości, na którym ustanowiono zabezpieczenie hipoteczne. W przypadku, gdy kredytobiorca lub jego spadkobiercy nie dokonają spłaty kredytu bank zrealizuje przysługujące mu roszczenie o przeniesienia prawa własności.