Mniej kredytów w bankach, więcej w SKOK-ach

Zmiany rekomendowane przez Komisję Nadzoru Finansowego w założeniu mają zabezpieczyć interesy kredytobiorców i kredytodawców poprzez bardziej rygorystyczne podejście do oceny zdolności i wiarygodności kredytowej. W myśl nowych postanowień koszty obsługi długu w stosunku do dochodu gospodarstwa domowego nie będą mogły przekraczać 50 lub 65% przychodów klienta w zależności od wysokości miesięcznych zarobków.

Według oceny ekspertów Deloitte Rekomendacja T może najbardziej uderzyć w rynek kredytów hipotecznych. Uwzględniając rygorystyczną interpretację zapisów rekomendacji gospodarstwa domowe będą musiały legitymować się dochodem wyższym nawet o 44% niż dotychczas, aby uzyskać kredyt o oczekiwanej wartości. Jeszcze trudniej niż dotychczas będzie uzyskać kredyt walutowy. W związku z koniecznością weryfikacji historii kredytowej potencjalnego kredytobiorcy z ofert banków znikną tzw. kredyty „na dowód”.

Dodatkowo część społeczeństwa o najniższych dochodach, czyli ok. 3 mln osób może stracić dostęp do kredytów gotówkowych i ratalnych (szacunki dla najczęściej zaciąganych kredytów o wartości 3 000 PLN). Są to osoby zarabiające pomiędzy 984 PLN (płaca minimalna) a 1.129 PLN netto. Udzielanie kredytów ratalnych i gotówkowych stanie się droższe i bardziej skomplikowane zarówno dla banków jak i klientów. Skutkiem tego dla pośredników finansowych obsługa tego rodzaju kredytów może stać się nieopłacalna.

- Rekomendacja T miała zmniejszyć ryzyko niespłacenia kredytów przez klientów banków i wydaje się, że tak się stanie, bo duża część z nich w ogóle nie otrzyma kredytu. Ci ludzie, jak pokazują przykłady z innych krajów, nie zrezygnują jednak z zaspokojenie własnych potrzeb finansowych. Istnieje ryzyko, iż skierują się do instytucji parabankowych, które nie są nadzorowane przez Państwo. W takim scenariuszu problem przekredytowania nie zniknie, ale będzie mniej widoczny - ocenia Adam Pietkiewicz z Deloitte.

Na implementacji nowych postanowień mogą stracić kredytobiorcy, banki a także pośrednicy finansowi działający na polskim rynku. Mogą natomiast zyskać instytucje finansowe, takie jak: SKOK-i i inne podmioty parabankowe, a możliwe, że wykorzystają to także banki działające na rynku polskim jako oddziały, a także banki działające na podstawie licencji bankowej, których banki - matki funkcjonują w Polsce jako oddziały.

Przykład Wielkiej Brytanii, gdzie wdrożono podobne obostrzenia, pokazuje, że 37% popytu na kredyty, który nie został zrealizowany w bankach jest zaspokajany w instytucjach parabankowych.

- W efekcie może dojść do ograniczenia informacji o historii kredytowej i sytuacji bieżącej kredytobiorców, ponieważ instytucje parabankowe nie mają obowiązku raportowania zadłużenia i historii spłat swoich klientów. Banki natomiast będą bardziej skłonne do udzielania kredytów stałym klientom, ze zweryfikowaną historią kredytową - dodaje Przemysław Szczygielski z Deloitte.

Wprowadzenie nowych regulacji będzie także kosztowne dla banków. Eksperci Deloitte szacują, że nakład na wdrożenie Rekomendacji T dla średniej wielkości banku, który stosował proste metody zarządzania ryzykiem i zdecyduje się na wdrożenie nowego systemu wspomagającego obsługę wniosków kredytowych, może wynieść nawet 10 mln PLN.

www.deloitte.com