Jak Polacy (nie) oszczędzają na emeryturę

Dlaczego tak mało osób oszczędza, skoro większość Polaków uważa, że ich emerytura wypłacana z I filaru (ZUS) i II filaru (OFE) będzie niewystarczająca i będzie stanowić nie więcej niż 60%-80% wysokości ostatniej pensji? Główną przyczyną jest brak środków. 59% badanych twierdzi, że nie stać ich na oszczędzanie, ponieważ bieżące wydatki konsumują całość środków na życie. Co ciekawe, połowa respondentów deklaruje jednak możliwość odkładania miesięcznie pewnej sumy, z czego ponad 2/3 z nich jest skłonnych przeznaczać regularnie na dodatkowe oszczędzanie na przyszłą emeryturę kwotę poniżej 200 złotych, a 1/3 nawet powyżej 200 złotych. Wśród tej grupy są również osoby o najniższych dochodach, które brakiem środków tłumaczą fakt, że nie oszczędzają. Skąd te różnice?

- Rozbieżność między tym, że więcej Polaków deklaruje, że "nie stać ich na oszczędzanie na emeryturę", a deklaracją odkładania comiesięcznie pewnej sumy jest jedynie pozorną rozbieżnością. Po pierwsze jeśli chodzi o stwierdzenie, że Polaków na coś "nie stać" nie musi oznaczać rzeczywistego braku możliwości finansowych, ale braku motywacji ("po co oszczędzać, lepiej wydać") oraz zwiększającej się konsumpcji, która powoduje ciągły wzrost tego, co wchodzi w koszyk codziennych wydatków. Natomiast deklaracja przeznaczania na emeryturę jakiejś kwoty jest jedynie deklaracją - osób, które to rzeczywiście robią jest kilkakrotnie mniej - mówi dr hab. Dominika Maison z Domu Badawczego Maison.

Wśród tych, co oszczędzają dodatkowo, największą popularnością cieszą się konta osobiste (31%) oraz polisy ubezpieczeniowe (28%). Na trzecim miejscu wśród stosowanych sposobów oszczędzania są fundusze inwestycyjne, którym zaufało 23% oszczędzających na emeryturę Polaków. 15% natomiast wybrało Indywidualne Konta Emerytalne, z czego połowa to IKE z funduszami inwestycyjnymi.

Niepokój budzą wyniki wskazujące na brak wiedzy z zakresu produktów finansowych służących długoterminowemu i emerytalnemu oszczędzaniu oraz wynikająca z tego nieumiejętność ich oceny. Około 1/3 Polaków nie ma zdania w kwestii najlepszych sposobów oszczędzania, nie umie też oszacować wysokości swojej przyszłej emerytury, a także nie potrafi porównać różnych form oszczędzania. Zdecydowana większość nie zna też cech charakterystycznych dla Indywidualnych Kont Emerytalnych, czyli produktu stworzonego w celu dodatkowego gromadzenia oszczędności emerytalnych w III filarze.