Finanse Polaków - oszczędności i długi

Z deklaracji respondentów wynika, że zdecydowana większość rodzin stanowiących wspólne gospodarstwo domowe (77 proc.) nie posiada żadnych oszczędności pieniężnych. Odłożone fundusze ma jedynie niespełna co czwarte gospodarstwo (23 proc.). Średni deklarowany miesięczny przychód netto gospodarstw domowych, bez względu na ich wielkość, wynosi 2230 zł, podczas gdy za kwotę pozwalającą na zaspokojenie jedynie podstawowych potrzeb swoich gospodarstw respondenci przyjmują przeciętnie 2339 zł.

Ostatnie lata, jak się wydaje, nie nastrajają Polaków szczególnie optymistycznie pod względem materialnym. W ciągu minionych trzech lat poprawę warunków bytu swojego gospodarstwa domowego zaobserwował niespełna co trzeci ankietowany (29,2 proc.), ponad połowa (50,8 proc.) nie zanotowała żadnych istotnych zmian w tym względzie, a co piąty (19,9 proc.) odczuł w tym czasie wręcz pogorszenie sytuacji materialnej własnego gospodarstwa.

Niezadowalające zarobki Polaków wpływają negatywnie na zdolności do oszczędzania. Jeżeli chodzi o zróżnicowania regionalne, to posiadanie oszczędności stosunkowo najczęściej wykazują mieszkańcy województw: mazowieckiego, podlaskiego i opolskiego oraz – nieco rzadziej – małopolskiego i pomorskiego. Natomiast brak jakichkolwiek rezerw finansowych w największym stopniu dotyczy gospodarstw z Podkarpacia, a także mieszkańców województw: świętokrzyskiego, kujawsko-pomorskiego, lubelskiego i warmińsko-mazurskiego.

W tych gospodarstwach, które deklarują posiadanie jakichkolwiek oszczędności, stan zgromadzonych zasobów finansowych jest dość zróżnicowany. Co jedenasta rodzina (8,8 proc.) byłaby w stanie utrzymać się za odłożone fundusze, nie obniżając dotychczasowego poziomu życia, zaledwie od kilku dni do najwyżej trzech tygodni, co szósta (17,1 proc.) przetrwałaby około miesiąca, a co czwarta (25,5 proc.) nie więcej niż trzy miesiące. Od czterech miesięcy do pół roku za posiadane oszczędności mogłoby przeżyć 21,9 proc. rodzin, a dłużej – 24,4 proc. Stosunkowo najwyższe oszczędności swoich gospodarstw domowych deklarują osoby z wykształceniem magisterskim oraz z wyższym stopniem naukowym, a ze względu na status zawodowy – przede wszystkim – kadra kierownicza, prawnicy, osoby pracujące na własny rachunek, inżynierowie oraz górnicy.

Jak się okazuje, najpopularniejszą formą zadłużania się Polaków są pożyczki i kredyty zaciągane w bankach (dotyczy to aż 86 proc. gospodarstw mających jakiekolwiek zobowiązania finansowe). Z deklaracji ankietowanych wynika, że prawie co dziesiąte gospodarstwo domowe w Polsce (9,6 proc.) ma do spłacenia jakieś zaległe należności typu: czynsz, elektryczność, telefon czy podatki.