Rośnie zadłużenie Polaków. Mamy problemy ze spłacaniem długów

O zadłużeniu swoich gospodarstw domowych najczęściej mówią osoby w wieku 25 - 44 lata (57%), mieszkańcy dużych miast (54%), badani z gospodarstw domowych o najniższych dochodach na osobę (55%). Prawie co piąty respondent z gospodarstw domowych o najniższych dochodach na osobę (18%) przyznaje się również do kłopotów ze spłatami rat, pożyczek i kredytów.

Potwierdzeniem powszechności zadłużania się jako sposobu nabywania dóbr jest fakt, że ponad jedna trzecia badanych, których gospodarstwa domowe spłacają regularnie jakieś raty, pożyczki, długi lub kredyty (36%) deklaruje też posiadanie oszczędności. Dla porównania 42% badanych deklarujących, że ich gospodarstwa domowe nie są zadłużone, potwierdza, że ich rodziny posiadają oszczędności. Zatem obciążenie kredytami i pożyczkami niekoniecznie wiąże się z reperowaniem domowych budżetów przez zadłużanie się, ale z upowszechnieniem się możliwości kupowania na kredyt, w tym długoletniego zadłużenia, jakim są kredyty hipoteczne na zakup nieruchomości.

Zadłużamy się głównie w bankach

Najpopularniejszą formą zadłużania się Polaków są pożyczki i kredyty zaciągane w bankach (90%). Dużo rzadziej pożyczki te pochodzą z zakładów pracy lub zakładowych kas samopomocowych (13%). Co dziesiąty badany z zadłużonych gospodarstw domowych (10%) deklaruje, że jego rodzina zaciągnęła pożyczkę bądź kredyt w innych instytucjach udzielających kredytów niż banki czy też kasy samopomocowe. Natomiast mniej więcej co trzynasty badany z zadłużonych gospodarstw (8%) podkreśla, że jego rodzina zapożyczyła się u kogoś bliskiego (członka rodziny, przyjaciela, sąsiada).

Porównanie z rokiem 2007 wskazuje, że nie nastąpiły istotne zmiany dotyczące źródeł zaciągniętych pożyczek bądź kredytów. Minimalnie (o 4 punkty) wzrósł odsetek badanych deklarujących, że ich gospodarstwa domowe są dłużnikami banków.

Zamożni w bankach, biedni u rodzin

Osoby z gospodarstw domowych, w których dochody na osobę nie przekraczają 500 zł, częściej deklarują, że ich rodziny spłacają jakieś zadłużenie. Można też zaobserwować znaczące różnice między źródłami zadłużenia najuboższych gospodarstw domowych i tych bardziej zamożnych. Respondenci z gospodarstw o najniższych dochodach na osobę rzadziej niż pozostali badani deklarowali, że ich rodziny są dłużnikami banków oraz zakładów pracy i zakładowych kas samopomocowych, częściej natomiast mówili o zaciągnięciu pożyczki w innych instytucjach udzielających kredytów oraz u rodziny i przyjaciół. Wiąże się to najprawdopodobniej z małą dostępnością kredytów w bankach dla osób mniej zamożnych. Wskazuje również na inne strategie radzenia sobie z zaspokajaniem potrzeb przez rodziny gorzej sytuowane i dużą rolę, jaką w zakresie wsparcia finansowego pełnią w ich przypadku więzi społeczne. Niepokojąca jest natomiast większa zależność takich osób od innych instytucji udzielających kredytów, których działalność często jest nieuregulowana, a oprocentowanie dużo wyższe niż w bankach.