Jesteśmy coraz bogatsi? Rośnie poziom życia

W zakresie zatem stanu posiadania standard życia Polaków poprawił się w ostatnich latach, jednak nie oznacza to, że żyje się wszystkim wyraźnie lepiej, inne bowiem wymiary życia społecznego, znajdujące się w kryzysie bądź przeżywające regres, mogą pogarszać samopoczucie Polaków.

Najpowszechniejszym dobrem w gospodarstwach domowych Polaków jest pralka automatyczna. Niemal wszyscy (92%) mają ją w swoich domach. Społeczne zróżnicowania w tym względzie są niewielkie. O braku pralki automatycznej relatywnie częściej mówią respondenci najgorzej wykształceni, najstarsi (powyżej 64 roku życia) i o najniższych dochodach. Nieco częściej pralki automatycznej nie posiadają mieszkańcy wsi niż miast. Spośród grup społeczno-zawodowych częściej niż inni nie mają jej bezrobotni, emeryci i renciści, rolnicy oraz robotnicy niewykwalifikowani.

Drugim dobrem najbardziej powszechnie użytkowanym jest telefon komórkowy – jego posiadanie deklaruje 86% ogółu respondentów. Telefonem komórkowym posługują się prawie wszyscy badani do 54 roku życia i tylko połowa osób mających 65 lat i więcej. Częściej niż inni mają go również mieszkańcy miast powyżej 20 tys. ludności, respondenci z wykształceniem średnim i wyższym, badani dobrze sytuowani. Natomiast osoby z wykształceniem podstawowym, o najniższych dochodach najczęściej nie są użytkownikami telefonów komórkowych.

Telefon komórkowy jest w dużo powszechniejszym użyciu niż telefon stacjonarny, który obecnie – według uzyskanych deklaracji – ma 57% gospodarstw domowych. Telefonem stacjonarnym najczęściej posługują się starsi respondenci, mający co najmniej 55 lat, natomiast najrzadziej – osoby w wieku 25–34 lata. Spośród grup społeczno-zawodowych korzystają z niego przede wszystkim emeryci, a także uczniowie i studenci, którzy, jak można się domyślać, w ogóle częściej niż inni używają telefonów. Nieposiadanie telefonu stacjonarnego to bardzo często świadomy wybór – aż 37% Polaków deklaruje, że nie ma takiego telefonu, bo nie chce go mieć.

Samochód. Dobro powszechne

Dwie trzecie badanych (66%) twierdzi, że ich gospodarstwo domowe dysponuje co najmniej jednym samochodem osobowym. Nieco częściej są to mężczyźni niż kobiety, które z kolei dwukrotnie częściej deklarują, że w ogóle nie chcą mieć samochodu. Zmotoryzowane są przede wszystkim osoby dobrze oceniające własne warunki materialne, w wieku największej aktywności życiowej (25–44 lata), legitymujące się wyższym wykształceniem. Samochodem dysponują niemal wszyscy pracujący na własny rachunek poza rolnictwem, częściej mają go także kadra kierownicza i specjaliści wyższego szczebla oraz rolnicy. Natomiast bezrobotni i renciści to te grupy społeczne, które najczęściej deklarują, że chciałyby mieć samochód, ale ich na niego nie stać.

Prawie jedna piąta ogółu Polaków (19%) ma w swoim gospodarstwie domowym co najmniej dwa samochody. Zdecydowanie częściej są to osoby lepiej wykształcone i sytuowane, zajmujące wyższe stanowiska w hierarchii społeczno-zawodowej, pracujące na własny rachunek poza rolnictwem, a także – co ciekawe – gospodynie domowe oraz uczniowie i studenci.

Komputer. I Internet

Posiadanie w gospodarstwie domowym komputera stacjonarnego wydaje się obecnie wskaźnikiem raczej nowoczesności niż zamożności, najczęściej bowiem mają go osoby o najniższych dochodach. Podobnie w przypadku łącza internetowego – jego posiadanie najczęściej deklarują badani o najwyższych i najniższych dochodach per capita. Inaczej rzecz się ma z komputerem przenośnym – notebooki mają przede wszystkim osoby dobrze zarabiające. Komputer stacjonarny ma obecnie połowa gospodarstw domowych Polaków (53%), komputer przenośny – jedna trzecia (35%). Posiadanie komputera (niezależnie od rodzaju), a także dostępu do internetu najwyraźniej różnicuje poziom wykształcenia. Właścicielami komputerów częściej są mieszkańcy miast niż wsi. Komputery przenośne częściej mają badani od 18 do 34 roku życia, a komputery stacjonarne – osoby w wieku 18−54 lata. Spośród grup społeczno-zawodowych komputery stacjonarne posiadają przede wszystkim uczniowie i studenci, osoby pracujące na własny rachunek oraz pracownicy usług. Notebookami dysponują najczęściej prywatni przedsiębiorcy, kadra kierownicza i specjaliści z wyższym wykształceniem, a także uczniowie i studenci, gospodynie domowe oraz pracownicy administracyjno-biurowi.

Dostęp do internetu w miejscu swojego zamieszkania ma 63% gospodarstw domowych. Posiadanie łącza internetowego jest tym częstsze, im większa miejscowość zamieszkania, niemniej nawet na wsi połączenie z internetem ma ponad połowa jej mieszkańców. Dostęp do internetu jest niemal powszechny wśród osób od 18 do 24 roku życia, tylko minimalnie rzadziej mają go badani w wieku 35–44 lata. W grupach społeczno-zawodowych dostęp do internetu najczęściej deklarują uczniowie i studenci, kadra kierownicza i specjaliści, a także średni personel techniczny, pracownicy administracyjno-biurowi oraz pracownicy usług. Najrzadziej łącze internetowe mają emeryci, renciści oraz rolnicy.

Ponad dwie piąte badanych (42%) deklaruje posiadanie telewizora plazmowego lub LCD, mniej więcej co trzeci (29%) chciałby mieć, ale go nie stać na taki telewizor. Ponad jedna piąta ankietowanych (21%) nie interesuje się tego typu technologią. Gospodarstwa domowe Polaków zdecydowanie najrzadziej wyposażone są w zmywarki – posiada je 18% respondentów. Ponad dwukrotnie większa grupa (40%) nie ma tego typu urządzenia, bo nie chce go mieć, ponad jedna czwarta badanych (28%) chciałyby je mieć, ale ich na to nie stać. Posiadanie zmywarki jest związane przede wszystkim z poziomem wykształcenia oraz statusem materialnym.

Coraz bogatsi

W ciągu ostatniego roku nastąpiła poprawa w wyposażeniu gospodarstw domowych w różnego rodzaju urządzenia i przedmioty ułatwiające życie, co może świadczyć o podnoszeniu się stopy życiowej Polaków. Tendencję tę można jeszcze wyraźniej dostrzec śledząc te zmiany w dłuższym okresie. W ciągu ostatniego roku w największym stopniu zwiększył się odsetek osób mających telewizor plazmowy lub LCD (o 8 punktów). Można to tłumaczyć z jednej strony tym, że innych typów telewizorów już praktycznie nie ma w sprzedaży, a z drugiej – akcjami promocyjnymi i różnego rodzaju zachętami do wymiany sprzętu, organizowanymi przez producentów i sprzedawców spodziewających się w tym segmencie rynku rewolucji technologicznej i w związku z tym świadomych konieczności upłynnienia sprzętu starszego typu.

W ciągu ostatnich dwunastu miesięcy wzrosły również odsetki posiadaczy cyfrowych aparatów fotograficznych oraz osób mających dostęp do internetu (w obu przypadkach po 5 punktów). W nieco mniejszym stopniu zwiększył się odsetek posiadaczy komputerów przenośnych (o 3 punkty), przy w zasadzie stałym odsetku tych, którzy mają komputer stacjonarny.

Nieznacznie zwiększył się w ostatnim roku odsetek gospodarstw domowych mających samochód, ale dotyczy to wyłącznie gospodarstw już posiadających jeden samochód i kupujących kolejny (o 3 punkty). Oznacza to, że w tej branży poprawa dotyczy tylko gospodarstw dobrze sytuowanych, czyli inaczej mówiąc – bogaci się bogacą, ale zasięg społeczny motoryzacji się nie poszerza.

Niewielki wzrost wskazań w zakresie wyposażenia gospodarstw domowych dotyczy zmywarek do naczyń, pralek automatycznych, a także telefonów komórkowych.

Jedynym urządzeniem, które wyraźnie traci na popularności, jest telefon stacjonarny. Od 2004 roku liczba użytkowników tego sprzętu systematycznie spada – w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy obniżyła się o 5 punktów procentowych, a w ostatnich siedmiu latach aż o 20 punktów.