Trzy czwarte Polaków ma konto w banku

W ostatnich latach Narodowy Bank Polski przeprowadził dwa badania dotyczące ubankowienia Polaków. Badanie pierwsze zostało przeprowadzone w marcu 2006 r. na reprezentatywnej grupie 1026 Polaków. Drugie badanie zostało przeprowadzone na grupie 1000 osób w dniach 19 stycznia - 9 lutego 2009 r.

Badanie przeprowadzone w 2009 roku wykazało, że 77 proc. ankietowanych stwierdziło, że ma dostęp do konta bankowego (lub rachunku w SKOK), z tego 14,5 proc. do konta wspólnego. Z dwóch kont korzysta 5,9 proc. badanych, a z trzech lub więcej - 2,3 proc.

Konto ma 95 proc. osób po studiach i tylko 36 proc. osób z wykształceniem podstawowym. Ubankowienie wśród osób z wykształceniem podstawowym
stale jest na bardzo niskim poziomie. Osoby takie należą w dużym procencie do grupy bezrobotnych lub mających niskie dochody.

Najczęściej z usług banku korzystają osoby w wieku od 30 do 44 lat (87 proc.), sporo rzadziej ludzie po 60. roku życia (66 proc.).

W ostatnich latach największy skok ubankowienia nastąpił na wsi. Wynika to z obowiązku posiadania rachunku przez rolników ubiegających się o bezpośrednie dopłaty z funduszy UE. Dziś konto ma 72 proc. mieszkańców wsi, choć niemal co trzeci ma konto wspólne.


Badanie z 2009 r. wykazało, że dostęp do konta osobistego jest największy wśród następujących grup:

• osoby w wieku 30-44 lat (87,2%),
• osoby z wykształceniem wyższym (95%),
• gospodarstwa domowe o dochodzie netto od 3001 do 5000 zł i powyżej 5000 zł (odpowiednio 90,7% i 90,2%),
• osoby zamieszkujące miasta, które liczą powyżej 500 tysięcy mieszkańców (83,1%),
• osoby mające stałą pracę (90,1%),
• pracownicy instytucji państwowej lub samorządowej (94,5%).

Najmniejszy dostęp do własnego lub wspólnego rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego jest natomiast w następujących grupach:

• osoby w wieku 60 lub więcej lat (65,9%),
• osoby z wykształceniem podstawowym (35,8%),
• gospodarstwa domowe o dochodzie netto do 1600 zł (63,1%),
• osoby mieszkające na wsi (72,2%),
• bezrobotni (50%),
• pracownicy niższego szczebla i robotnicy (80,9%).

Najważniejszymi przyczynami nieposiadania konta osobistego w badaniach z 2006 roku były: brak potrzeby (41%), brak pieniędzy lub oszczędności (24%) oraz brak stałych dochodów lub pracy (19%).

W badaniu z 2009 roku respondenci mogli wskazać kilka powodów nieposiadania konta osobistego. Istniała także możliwość podania innej przyczyny.

Najważniejsze powody nieposiadania konta osobistego przez Polaków w zeszłorocznym badaniu to brak takiej potrzeby (54% respondentów), chęć trzymania pieniędzy w gotówce (25%). Niecałe 23 procent Polaków nie mających konta twierdzi, że ma zbyt niskie dochody, żeby posiadać konto, 22 procent nie posiadających rachunku bankowego z kolei twierdzi, że nie ma pieniędzy i nie ma czego oszczędzać.

Autor opracowania zwraca jednak uwagę, że porównanie wyników badania sprzed roku do podobnego badania NBP z 2006 roku jest utrudnione, gdyż wówczas inna była próba badawcza - wtedy obejmowała osoby powyżej 15 lat (co oczywiście zaniżało wyniki ubankowienia ogółu, bo uczniowie szkół średnich rzadko wówczas mieli konto), respondentów nie pytano także o konto wspólne. W badaniu z 2006 roku tylko 48 proc. osób stwierdziło, że ma konto bankowe (lub w SKOK). Podobne badania z 2003 roku określały stopień ubankowienia Polaków na 42 proc.

Fot. © Imaginis - Fotolia.com