28-10-2011
zmień rozmiar tekstu
A+ A-
Pięć postanowień, które znalazły się we wzorcach umowy dożywocia stosowanych przez spółkę Fundusz Hipoteczny Dom zakwestionował Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, składając pozew do sądu. Urząd wszczął też postępowanie, które zbada czy komunikat reklamowy przedsiębiorcy wprowadzał konsumentów w błąd.
Sprzedaż mieszkania albo umowa dożywocia - przed takim wyborem mogą stanąć osoby starsze w trudnej sytuacji materialnej. Pierwsze rozwiązanie wiąże się z bezpośrednim otrzymaniem pieniędzy, które powinny wystarczyć na zaspokojenie nie tylko codziennych potrzeb, ale również mieszkaniowych . Alternatywą może być umowa dożywocia, zwana także odwróconą hipoteką. W zamian za przeniesienie własności nieruchomości zapewnia konsumentowi do końca życia prawo do użytkowania lokalu - służebności osobistej, a także dożywotniego utrzymania w postaci regularnej, comiesięcznej wypłaty pieniędzy. Reklamy i obowiązujące wzorce umów stosowane przez jednego z przedsiębiorców, oferujących takie umowy wzbudziły wątpliwości Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Prezes UOKiK złożyła do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów pozew o wpisanie do rejestru klauzul niedozwolonych pięciu postanowień znajdujących się w umowach dożywocia oferowanych przez Fundusz Hipoteczny Dom. Jeżeli sąd podzieli stanowisko UOKiK, stosowanie tych klauzul będzie zabronione.
Urząd zakwestionował m.in. postanowienie, zgodnie z którym Fundusz Hipoteczny Dom może bezwarunkowo zażądać od konsumenta zrzeczenia się prawa do użytkowania lokalu (czyli służebności osobistej mieszkania) w zamian za odpowiednie wynagrodzenie. Tymczasem prawo nie przewiduje takiej możliwości. Zdaniem Urzędu przedsiębiorca umieścił postanowienie w umowie celowo – licząc, że kontrahenci – często osoby w podeszłym wieku – są nieświadomi obowiązujących przepisów i w przypadku wezwania zastosują się do niezgodnych z prawem warunków. Zrzekając się prawa do służebności osobistej mieszkania w rezultacie pozbędą się swojego miejsca zamieszkania, którego zapewnienie stanowiło podstawowy obowiązek przedsiębiorcy i warunek zawarcia przez nich umowy o dożywocie.
Zgodnie z inną zakwestionowaną przez UOKiK klauzulą konsument za odstąpienie od przedwstępnej umowy obciążany jest karą w wysokości 3 tys. zł, podczas gdy spółka może zrezygnować bez konsekwencji finansowych. Zdaniem UOKiK postanowienia, które wyłącznie na konsumenta nakładają obowiązek zapłaty ustalonej sumy na wypadek rezygnacji z umowy są niedozwolone. W opinii Urzędu spółka stosuje postanowienia rażąco naruszające prawa konsumentów - dlatego został skierowany pozew do sądu.
UOKiK wszczął także postępowanie w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów przez Fundusz Hipoteczny Dom. Urząd zarzuca przedsiębiorcy, że wprowadził konsumentów w błąd. W latach 2009-2010 w urzędach pocztowych, klubach seniora oraz siedzibach Polskich Związków Emerytów, Rencistów i Inwalidów pojawiały się plakaty, które sprawiały wrażenie urzędowego komunikatu informującego o rencie hipotecznej przysługującej osobom urodzonym przed 31 grudnia 1944 roku. Tymczasem w rzeczywistości plakaty były reklamą jednego z produktów oferowanych przez Fundusz Hipoteczny Dom. W toku postępowania Urząd zbada, czy doszło do niezgodnego z prawem wprowadzania konsumentów w błąd.
Seniorzy charakteryzują się zwykle wyższym poziomem zaufania wobec osób trzecich i często nie są dobrze poinformowani, co do przysługujących im praw. Dlatego są grupą konsumentów, która jest szczególnie podatna na oddziaływanie nieuczciwych praktyk rynkowych.